سلامت روان در مصدومان شیمیایی شدید چشمی

اهداف: خردل گوگردی یک ماده شیمیایی سمی است که طی 8 سال جنگ توسط ارتش عراق برعلیه نظامیان و غیرنظامیان ایرانی مورد استفاده قرار گرفت. هدف این مطالعه، تشخیص انواع اختلالات شایع روانی در جانبازان شیمیایی چشمی بود. ابزار و روش‌ها: در یک مطالعه مقطعی در سال 1389 در شهر مشهد، 148 جانباز شیمیایی شدید چشمی ناشی از تماس با خردل گوگردی مورد مطالعه قرار گرفتند. معاینه توسط متخصص روان‌پزشک در یک مصاحبه 20‌دقیقه­ای انجام شد. با استفاده از فرم DSM-IV (فرم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی- ویرایش چهارم)‏، مشکلات روانی این جانبازان در پنج محور ارزیابی شد. تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS 22 و آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و مجذور کای صورت گرفت. یافته‌ها: 92 نفر (62.2%) دارای خُلق غیرطبیعی، 62 نفر (41.9%) افسردگی و 61 نفر تحریک ­پذیری (41.2%) بودند. 86 نفر (58.1%) به انواع اختلالات روانی مبتلا بودند؛ 50 نفر (33.8%) اختلال اضطراب و 45 نفر (30.4%) انواع مشکلات افسردگی. اختلال استرس پس از سانحه، شایع­ترین مشکل اضطراب و افسرده‌خویی فراوان­ترین اختلال افسردگی بود. 3 نفر (2.0%) علایم زوال عقل و یک نفر (0.7%) اختلال شیزوفرنی داشتند. مشکلات خانوادگی، فراوان‌ترین تنش محیطی بود. 18 بیمار جدید (12.2%) شناسایی شد. میان تعداد فرزند و انواع اختلال روانی ارتباط معنی‌دار وجود داشت (0.001p<). نتیجه‌گیری: نرخ انواع اختلالات روانی میان جانبازان شیمیایی شدید چشمی تا چندین برابر جامعه ایرانی و تقریباً دو برابر فراوانی این مشکلات در جانبازان غیرشیمیایی است.